นางจุลมณี ไพฑูรย์เจริญลาภ ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมการผลิตข้าว กรมการข้าว เปิดเผยถึงผลการดำเนินโครงการส่งเสริมระบบการเกษตรแบบแปลงใหญ่ (นาแปลงใหญ่) ปี 2560 ว่า กรมการข้าวได้ดำเนินการส่งเสริมการทำนาในรูปแบบแปลงใหญ่ เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มทำการผลิต มีการบริหารจัดการร่วมกัน เพื่อให้เกิดการรวมกันผลิตและรวมกันจำหน่ายโดยมีตลาดรองรับที่แน่นอน เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิตและมีผลผลิตเพิ่มขึ้น รวมทั้งผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน ภายใต้การบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ซึ่งกรมการข้าวได้ส่งเสริมการทำนาแปลงใหญ่นำร่องมาตั้งแต่ปี 2558 จำนวน 11 แปลง และในปี 2559 ดำเนินการเพิ่มอีก 369 รวมเป็น 380 แปลง พื้นที่ 942,148.30 ไร่ เกษตรกรเข้าร่วม 64,000 ราย เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิตลงได้ 20% ต่อตัน และเพิ่มผลผลิตเฉลี่ย 15% ต่อไร่

แต่ปี 2560 ตามนโยบายกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่ต้องการให้เกษตรกรได้มีการรวมกลุ่มและสามารถเข้ารับการส่งเสริมในรูปแบบเกษตรแปลงใหญ่มากขึ้น จึงได้มีการปรับหลักเกณฑ์เงื่อนไขใหม่ในการเข้าร่วมโครงการ คือเกษตรกรต้องมีการรวมตัวกัน 30 คนขึ้นไป และมีพื้นที่รวมกัน 300 ไร่ขึ้นไป ไม่จำเป็นต้องเป็นแปลงติดกันเป็นผืนเดียวกัน แต่ควรมีพื้นที่อยู่ภายในชุมชนใกล้เคียงกัน และเกษตรกรต้องสมัครใจเข้าร่วมโครงการ ส่งผลให้มีเกษตรกรสนใจสมัครเข้าร่วมโครงการจำนวนมาก โดยกรมการข้าวสามารถดำเนินการจัดตั้งกลุ่มนาแปลงใหญ่เพิ่มขึ้นเป็น 1,173 แปลง คิดเป็นพื้นที่รวม 1.8 ล้านไร่ เกษตรกรเข้าร่วมทั้งสิ้น 130,571 ราย

"นอกจากการปรับหลักเกณฑ์เพื่อเพิ่มโอกาสให้เกษตรกรได้เข้าร่วมโครงการมากขึ้นแล้ว กรมการข้าวยังมุ่งเน้นส่งเสริมการพัฒนาการผลิตข้าวเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิตต่อไร่ โดยการสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าว และเครื่องจักรกลการเกษตร รวมทั้งถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการผลิตข้าวอย่างเหมาะสม ที่สำคัญคือการผลักดันให้เกษตรกรผลิตข้าวตามระบบการเกษตรที่ดี (GAP) ซึ่งที่ผ่านมาจะมีการรับรองมาตรฐานเป็นรายบุคคล แต่ขณะนี้ปรับเปลี่ยนเป็นรับรองมาตรฐานเป็นแบบกลุ่ม เพื่อให้เกษตรกรสมาชิกทุกคนช่วยกันพัฒนาศักยภาพการผลิตของตนเองให้ได้คุณภาพมาตรฐานเท่าเทียมกันทั้งแปลง สร้างความเชื่อมั่นกับผู้ประกอบการและผู้บริโภค เมื่อกลุ่มนาแปลงใหญ่ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP ก็จะมีกิจกรรมต่อยอดคือเชื่อมโยงการตลาด เป็นการจับคู่ระหว่างกลุ่มเกษตรกรกับผู้ประกอบการที่รับซื้อผลผลิตจากแปลงใหญ่ ซึ่งขณะนี้มีการเชื่อมโยงตลาดระหว่างผู้ประกอบการกับกลุ่มนาแปลงใหญ่ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP แล้วจำนวน 56 จังหวัด" นางจุลมณี กล่าว