

"จากอดีตผู้บริหาร สู่ธุรกิจผลิตกิ่งพันธุ์มะนาวแบบครบวงจร"
คุณอุดมศักดิ์ เรืองประดิษฐ์
คนไทยนิยมทานอาหารรสชาติจัดจ้าน แบบถึงรส เผ็ด หวาน เปรี้ยว โดยเฉพาะรสเปรี้ยวนั้นได้รับความนิยมมากในเมนู ต้มยำ ลาบ พร่า ส้มตำ น้ำตก ฯลฯ ที่จำเป็นต้องเพิ่มความแซ่บลงไปในเมนูดังกล่าวด้วยมะนาว เพื่อชูรสแซ่บซ่านลิ้น มะนาวจึงกลายเป็นพืชเศรษฐกิจที่ตลาดผู้บริโภคมีความต้องการใช้สูง โดยเฉพาะการนำไปใช้ปรุงอาหารดังกล่าว ทั้งยังมีความแพร่หลายตั้งแต่เหนือจรดใต้ ซึ่งเกษตรกรไทยก็ให้ความสำคัญในการปลูกมะนาวด้วยเช่นกัน เพราะขายได้ทั้งผลและกิ่งพันธุ์ นอกจากนี้ยังมีการปรับปรุงพันธุ์มะนาวใหม่ๆ ขึ้นมาอีกมากมายเพื่อตอบโจทย์ ผู้ปลูกและผู้บริโภค จนเกิดเป็นธุรกิจการผลิตกิ่งพันธุ์ขาย และประสบความสำเร็จกันไปถวยทั่ว ดังเช่น คุณอุดมศักดิ์ เรืองประดิษฐ์ หรือ พี่วิทย์ ที่แต่เดิมเป็นผู้บริหารระดับผู้จัดการบริษัทเอกชนที่มีชื่อเสียง เงินเดือนสูง ในเมืองกรุง ช่วยบริหารงานมามากกว่าสิบบริษัท แต่ได้ตัดสินใจทิ้งชีวิตในเมืองกรุงมาใช้ชีวิตเป็นเกษตรกร โดยเริ่มจากการทำสวนผลไม้ทั่วไปก่อนที่จะมาจบที่มะนาว ที่ทำการปลูกอย่างจริงจังเพื่อขายผลและขยายพันธุ์ ขายต้นจนสร้างรายได้ดีเป็นกอบเป็นกำทำเงินได้เป็นหลักแสนต่อเดือน
คุณอุดมศักดิ์ เรืองประดิษฐ์ หรือ พี่วิทย์ อดีตผู้บริหารระดับผู้จัดการบริษัทเอกชนที่มีชื่อเสียง ช่วยบริหารงานมามากว่าสิบบริษัท ก่อนที่จะตัดสินใจทิ้งชีวิตในเมืองกรุงมาใช้ชีวิตเป็นเกษตรกรอย่างเต็มตัวเปิดใจกับทีมงานรักบ้านเกิดว่า"แต่ก่อนผมทำงานอยู่กรุงเทพเป็นผู้บริหารบริษัท ต้องเดินทางไปต่างจังหวัดบ่อยๆ ไม่ค่อยมีเวลาได้อยู่กับครอบครัว และก็เริ่มเบื่อชีวิตเร่งรีบในกรุงเทพ เมื่อถึงช่วงอายุหนึ่งคนเรามักจะหันเข้าหาธรรมชาติ อยากอยู่กับธรรมชาติ อยากเห็นสีเขียวของต้นไม้และใบหญ้า"หลังแต่งงาน พี่วิทย์ จึงตัดสินใจออกมาอยู่บ้านแฟนที่อำเภอแกลง จังหวัดระยอง เนื่องจากที่บ้านแฟนมีสวนผลไม้จึงเริ่มลงมือทำสวน เริ่มใช้ชีวิตชาวสวนนับจากนั้น ตื่นเช้ามาก็รดน้ำ ปั่นเครื่อง เดินดูหัวเหวี่ยง ตัดหญ้า ตัดใบกล้วย ปลูกทั้ง เงาะ มังคุด ลองกอง ผสมปนเปกันไป และใช้ชีวิตแบบนี้อยู่ 4-5 ปี ซึ่งเป็นชีวิตที่มีความสุข มีอิสระ ผ่อนคลาย ไม่ต้องเร่งรีบอะไร ได้อยู่กับธรรมชาติ แต่ในแง่ของรายได้นั้นยังเทียบไม่ได้กับการเป็นพนักงานบริษัท การมาเป็นชาวสวนนั้นมีรายได้ไม่ประจำและไม่แน่นอน รายได้ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับจำนวนและคุณภาพของผ
นอกจากขายกิ่งพันธ์ุมะนาวแล้ว พี่วิทย์ยังขยายธุรกิจไปถึงการรับจ้างปลูกมะนาวรวมถึงการดูแลมะนาวหลังการปลูก ซึ่งเป็นการดูแลลูกค้าแบบครบวงจร เหมาะสำหรับเกษตรกรที่ต้องการปลูกมะนาวแต่ไม่มีความรู้และไม่มีประสบการณ์ทำสวนมาก่อน"เมื่อเริ่มขายกิ่งพันธ์ุมะนาว ทำให้เริ่มมีลูกค้าเข้ามาติดต่อสอบถามว่าอยากปลูกมะนาว แต่ปลูกและดูแลไม่เป็นต้องทำอย่างไรบ้าง กลัวปลูกแล้วมะนาวไม่โต ทำให้ผมมีไอเดียในการรับปลูกถึงสถานที่เลย นอกจากจะเป็นช่องทางสร้างรายได้เพิ่มขึ้นแล้ว ผมยังได้ขายกิ่งพันธ์ุไปในตัวอีกด้วย ซึ่งหลังจากปลูกเสร็จ ผมจะมีบริการหลังการปลูก คือคอยมาดูแลให้อาทิตย์ละ 2-3 ครั้งจนครบหนึ่งเดือน ถ้ามะนาวไม่ขึ้นหรือตายในช่วงนี้ก็จะเปลี่ยนให้โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย เพราะมะนาวจะรอดหรือไม่อยู่ที่ช่วงเดือนแรก หลังจากผ่านเดือนแรกไปแล้วมะนาวจะแข็งแรงไม่ค่อยมีปัญหาอะไร" พี่วิทย์รับจ้างปลูกมะนาว(ในวงบ่อซีเมนต์)นอกสถานที่ในราคาต้นละประมาณ 600-700 บาท แล้วแต่พื้นที่และขนาดของกิ่งพันธ์ุ ปัจจุบันพี่วิทย์ขายกิ่งพันธ์ุมะนาวมาประมาณ 3 ปี จนธุรกิจเริ่มแข็งแรงมีลูกค้าจากทั่วประเทศ ทั้งจ้างพี่วิทย์ให้ไปปลูกถึงที่และซื้อกิ่งพันธ์ุผ่านทางเฟสบุ๊ค โดยจัดส่งให้ทางไปรษณีย์ สร้างรายได้ให้พี่วิทย์ได้เป็นอย่างดี โดยราคาจำหน่ายกิ่งพันธ์ุมะนาวจะอยู่ที่กิ่งละ 150-200 บาท แล้วแต่ขนาดและสายพันธ์ุ พี่วิทย์มีรายได้จากการจำหน่ายผลมะนาว ประมาณ 20,000 บาท/เดือน และรายได้จากการจำหน่ายกิ่งพันธ์ุ รวมถึงรับจ้างปลูกมะนาวอยู่ที่เดือนละ 30,000 บาท/เดือน รวมรายได้ของพี่วิทย์ตกที่อยู่ประมาณ 50,000 บาท/เดือน เลยทีเดียว ซึ่งถือว่าเป็นรายได้ที่งดงามสำหรับอาชีพเกษตรกร หรือ หากเป็นช่วงฤดูที่เกษตรกรนิยมปลูกมะนาว (เดือนตุลาคม-เดือนธันวาคม) ซึ่งเป็นช่วงที่กิ่งพันธ์ุมะนาวเป็นที่ต้องการมากทำให้มีรายได้สูงถึงหลักแสนบาทต่อเดือนเลยทีเดียว!!
"ผมตัดสินใจขายกิ่งพันธุ์แทนเพราะคิดว่ารายได้น่าจะดีกว่าขายลูก โดยเริ่มจากการตอนกิ่งขาย จากนั้นก็ขยายไปรับจ้างปลูกและดูแลแบบครบวงจร ซึ่งก่อนหน้านี้ผมไม่มีความรู้เรื่องมะนาวเลย จำต้องศึกษาให้รู้จริงด้วยการทดลองซื้อมะนาวพันธุ์ต่างๆ มาปลูก"

การปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
ทั้งนี้พี่วิทย์ได้แนะนำวิธีการตอนกิ่งมะนาวและการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ไว้ให้เป็นแนวทางแก่เกษตรกรท่านอื่นๆ ดังนี้
การตอนกิ่งมะนาวเพื่อจำหน่ายต้นพันธุ์ : การตอนกิ่งพันธุ์มะนาวนั้น พี่วิทย์เริ่มต้นด้วยการนำขุยมะพร้าวไปแช่น้ำทิ้งไว้ 1 คืน แล้วใช้มือบีบขุยมะพร้าวพอหมาด จากนั้นนำขุยมะพร้าวมาใส่ในถุงพลาสติกใส อัดจนเกือบเต็มถุงแล้วผูกปากถุงให้แน่น ก็จะได้กระเปาะสำหรับใช้ในการตอนกิ่ง จากนั้นขั้นตอนต่อมาคือการคัดเลือกกิ่งพันธุ์มะนาวเพื่อทำการตอน โดยพี่วิทย์แนะนำให้เลือกใช้กิ่งกระโดงที่ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป (กิ่งกระโดง คือ กิ่งที่เติบโตพุ่งตรงขึ้นข้างบน อยู่ภายในทรงพุ่ม) เลือกกิ่งที่มีความยาวประมาณ 50-70 เซนติเมตร ใช้มีดควั่นรอบกิ่งสองรอย ให้ห่างกันประมาณ 1-2 เซนติเมตร ลอกเปลือกออก แล้วใช้สันมีดขูดเมือกออก(ท่อน้ำท่ออาหาร)จนหมด นำกระเปาะตอนกิ่งมาผ่าตามแนวยาว หุ้มรอบกิ่งบริเวณแผลที่ลอกไว้แล้วมัดให้แน่น ด้วยเชือกฟางหรือเคเบิ้ลไทน์หรือจะเร่งรากกิ่งตอนด้วยน้ำยาเร่งรากสูตรนี้ก็ได้เช่นกัน (สูตรน้ำยาเร่งรากกิ่งตอนมะนาว) ทิ้งไว้ประมาณ 30 วัน เมื่อรากเริ่มงอกแล้วจึงตัดออกจากต้น เพื่อนำไปชำในถุงเพาะขนาด 4x9 นิ้ว ที่ใส่ดิน 1 ส่วน แกลบ 1 ส่วน ขี้วัว 1 ส่วน ส่วนวิธีชำให้ตัดพลาสติกที่หุ้มออก วางกิ่งตอนมะนาวลงในถุงที่ผสมดินไว้พร้อมแล้ว ปักกิ่งชำให้ตั้งตรง ไม่เอนไปทางใดทางหนึ่ง แล้วใส่ดินให้เต็มทิ้งไว้ประมาณ 30 วัน หมั่นรดน้ำวันละครั้งให้พอชุ่ม ก็จะได้กิ่งพันธุ์มะนาวสำหรับเตรียมส่งจำหน่ายหรือปลูกลงแปลงแล้ว
การปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์ : ขั้นตอนการปลูกต้นพันธุ์มะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ให้วางฝาบ่อซีเมนต์โดยมีระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 4x4 เมตร แล้ววางอิฐมอญ บนฝาท่อเป็นจุดสามจุด(สามมุม) ก่อนจะวางตัววงบ่อลงไปเพื่อเปิดให้เป็นช่องทางระบายน้ำ ความร้อน และ อากาศ ลดการเกิดโรครากเน่าโคนเน่าลงได้ แล้วนำดินผสม ที่ผสมขึ้นมาเพื่อใช้ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ซึ่งเตรียมได้จากดินดี 3 ส่วน แกลบดิบ 2 ส่วน มูลสัตว์ 1 ส่วน ผสม ปุ๋ยสูตร 16-16-161-2 กำมือ(รองพื้น) เทลงในวงบ่อ 1 ส่วน 3 ของดินทั้งหมด จากนั้นกรีดถุงชำออกและนำกิ่งพันธุ์ลงปลูกในบ่อซีเมนต์ ให้ต้นอยู่กึ่งกลางของบ่อและต้นตั้งตรง แล้วกลบด้วยดินส่วนที่เหลือทั้งหมด ดินที่ใส่ลงในวงบ่อซีเมนต์ จะต้องให้ต่ำกว่าขอบบนของบ่อประมาณ 10 เซนติเมตร แล้วปักไม้ช่วยค้ำยัน เพื่อช่วยพยุงให้กิ่งตั้งตรงไม่ล้มเอียง ดูแลรดน้ำวันละครั้งให้พอชุ่ม แต่ควรระวังอย่าให้มีน้ำท่วมขัง
- ต้นทุนการปลูกมะนาวเป็นราคาต่อบ่อ จำแนกออกได้เป็น วงบ่อซีเมนต์ 1 บ่อ 150 บาท ฝาบ่อซีเมนต์ 100 บาท ค่าดินสำหรับปลูก(ดิน แกลบ ขี้วัว) ประมาณ 150 บาท ต้นทุนการปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์รวมแล้วอยู่ที่ 450 บาท
- ต้นทุนการเพาะกิ่งพันธ์ุมะนาว เชือกมัดถุง 1 บาท ขุยมะพร้าวบรรจุถุง 2 บาท ถุงชำ 2 บาท ดิน แกลบและขี้วัว 15 บาท ต้นทุนการเพาะกิ่งพันธุ์มะนาวรวมแล้วอยู่ที่ 20 บาท
แผนการตลาดเริ่มแรก พี่วิทย์ใช้วิธีเดินเข้าหาลูกค้า โดยเดินเข้าไปเสนอขายกิ่งพันธ์ุมะนาวให้กับร้านขายต้นไม้ต่างๆ ต่อมาได้เพิ่มช่องทางการตลาดโดยใช้สื่อโซเชียลมีเดีย ได้แก่ ไลน์ เฟสบุ๊ค เพื่อจำหน่ายกิ่งพันธ์ุมะนาวไปทั่วประเทศ หากมีการสั่งซื้อจะใช้วิธีการจัดส่งทางไปรษณีย์ ซึ่งเกษตรกรที่สนใจสามารถเข้าไปติดตามผลงานได้ทางเฟสบุ๊ค สวนมะนาว นิว มะนาวแป้น@ระยอง
การเลือกกิ่งพันธุ์มะนาวเพื่อใช้สำหรับการตอนกิ่ง พี่วิทย์แนะนำให้ใช้เป็นกิ่งกระโดง เนื่องจากสามารถปรับสภาพได้ดีและรวดเร็ว หรือหากหากิ่งกระโดงไม่ได้ให้ใช้กิ่งปกติที่กึ่งแก่กึ่งอ่อน ทำการเด็ดก้านเล็กๆ ออกให้หมด ให้เหลือเป็นกิ่งเดี่ยวๆ ก่อนการตอนจะทำให้ได้กิ่งตอนี่เกิดรากเร็ว แข็งแรง และ เติบโตดี ด้านปุ๋ยควรเลือกใช้ปุ๋ยปุ๋ยขี้วัว เนื่องจาก ปุ๋ยขี้ไก่และขี้หมูบางแห่งอาจมีการปนเปื้อนของโซดาไฟที่จะเกิดอันตรายต่อมะนาวได้

