จำเนียร กาญจนพรหม : เกษตรกรต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง

เกษตรกรต้นแบบ

"จำเนียร กาญจนพรหม : เกษตรกรต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง"

09 พฤษภาคม 2559

30,277

จ.นครศรีธรรมราช

ทำเกษตรแบบยึดหลักเศรษฐกิจแบบพอเพียง
จะมีกำไรหรือขาดทุนก็ไม่เป็นไร
ขอให้ครอบครัวได้อิ่ม 3 มื้อ

ความพอเพียงและเพียงพอกับงานที่เราทำนี้เหละความสุขของชีวิต

นางจำเนียร กาญจนพรหม เป็นบุคคลที่กำเนิดในครอบครัวเกษตรกร จ.ตรัง ซึ่งมีอาชีพปลูกยางพารา จำนวน 6 ไร่ เป็นอาชีพที่ตกทอดมาจากบรรพบุรุษ ป้าจำเนียรมีโอกาสศึกษาจนจบปริญญาตรี จบมาแล้วก็ได้สืบทอดอาชีพของครอบครัว ต่อมาปี 2538 มองเห็นอาชีพเสริม เนื่องจากระหว่างต้นยางมีพื้นที่ว่าง จึงคิดที่จะนำสัตว์มาเลี้ยง โดยเริ่มเลี้ยงหมูก่อน ต่อมาก็เลี้ยงวัว ควาย สุกร เป็ด ไก่ ห่าน แพะ และปลา รวมถึงปลูกพืชผักสวนครัวไว้บริเวณบ้าน โดยมีเป้าหมายหลักให้ครอบครัวอยู่อย่างเป็นสุข การทำอาชีพเสริมของครอบครัว มุ่งเน้นให้บุคคลในครอบครัวมีกิจกรรมร่วมกัน เป้าหมายสูงสุดอยากเห็นทายาทเกษตรกร จากบุตรของตนเองสืบทอดอาชีพเกษตรกรรมสืบไป ทางครอบครัวจึงสร้างกิจกรรมเสริม โดยเริ่มต้นจากตนเองทำให้ลูกดู ควบคู่ไปกับการทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว เป็นการปลูกฝังให้บุตรมีความเชื่อมั่น และศรัทธาในอาชีพเกษตรกรรม จนลูกชายสองคนมีใจรักและสิบสานด้านการเกษตรต่อ ป้าจำเนียรและครอบครัวใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ในการดำเนินชีวิตอย่างเป็นสุขและช่วยลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนได้อีกทางหนึ่งด้วย

หลักคิดในการใช้ชีวิต

จากการดำเนินกิจกรรมของครอบครัวในการดำเนินชีวิตตามแนวหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยมุ่งยึดถือปัจจัยพื้นฐานการบริโภคจากอาหารหลัก 5 หมู่ มีสิ่งใดบ้างจำเป็น มีสิ่งใดบ้างทดแทนกันได้ มีสิ่งใดบ้างจำเป็นต้องซื้อ มีสิ่งใดบ้างสามารถผลิต และปลูกสร้างเองได้ จากแนวคิดในเรื่องความต้องการของความจำเป็น โดยการใช้วิธีปรับแนวคิด ปรับเปลี่ยนขบวนการคิด ในการให้ตัวเองและครอบครัวอยู่ได้ จึงใช้ขบวนการจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM) คือการบรรลุเป้าหมายของงาน บรรลุเป้าหมายการพัฒนาคน และบรรลุเป้าหมายการพัฒนาองค์กรไปสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ของบุคคลในครอบครัวปรับให้เข้าสภาพปัจจุบัน บนพื้นฐานของความเป็นจริง จึงเป็นการเกษตรแบบพึ่งพา ใน 4 ด้าน คือ ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ประมง และเรื่องของจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ (Effective Microorganisms : EM) ช่วยในเรื่องสิ่งแวดล้อม โดยมุ่งเน้นการจัดการทั้ง 4 ด้านนี้ โดยใช้วัตถุดิบที่มีตามธรรมชาติที่มีในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์เกื้อกูลกันมากที่สุด ลดละเลิกการใช้สารเคมีให้มากที่สุด ทุกเรื่องที่ทำ ทำบนพื้นฐานที่อยากเห็นผู้เลี้ยงสุขภาพดีมีความสุขและผู้บริโภคปลอดภัย โดยการเลี้ยงสัตว์พื้นเมือง การดูแลเลี้ยงดูให้เป็นธรรมชาติช่วยเหลือเกื้อกูล อย่างน้อย 50% ใช้หลักวิทยาการประสานกับการเป็นอยู่จริงของสัตว์เลี้ยงให้สอดคล้องกับสังคมปัจจุบัน ปัจจุบันได้เป็นศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและฟาร์มเพื่อการเรียนรู้ ชื่อ หนำควายฟาร์ม

จากเป้าหมายหลักในการสร้างกิจกรรมให้กับครอบครัว โดยการทำการเกษตรแบบพึ่งพาตนเอง โดยใช้ทรัพยากรที่มีอย่างจำกัดให้เกิดประโยชน์คุ้มค่า บนพื้นฐานการดำเนินชีวิตตามวิถีชีวิตของเกษตรกร โดยยึดถือหลักให้มี “ตลาดสดประจำบ้าน” โดยนำพี้นที่ทำสวนยางพารามาจัดสรร โดยนำที่ว่างมาเลี้ยงสัตว์ และปลูกพืชผักสวนครัวเสริม ตามความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่บริเวณบ้าน จากการดำเนินชีวิตของครอบครัวจึงเกิดเศรษฐกิจพอเพียงฉบับครัวเรือนครอบครัวกาญจนพรหม และเป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านเศรษฐกิจพอเพียงบ้านหนำควาย

ดำเนินชีวิตตามวิถีชีวิตของเกษตรกร

ประวัติและความเป็นมาเกี่ยวกับตัวเกษตรกร

ป้าจำเนียร มีการมุ่งเน้นการนำภูมิปัญญาแบบพื้นบ้านมาใช้ โดยการหาวัสดุอุปกรณ์ในท้องถิ่นมาทำเป็นอาหารสัตว์เพื่อลดต้นทุนเพื่อลดค่าใช่จ่ายในครัวเรือน เช่น การทำอาหารไก่เพื่อลดต้นทุน โดยการนำหยวกกล้วยมาสับ ผสมกับรำ และขี้เค้กปาล์ม เป็นส่วนประกอบหลัก ซึ่งอาหารสูตรนี้มีคุณค่าทางอาหารสูงทั้งคาร์โบไฮเดรตและโปรตีน เนื่องจากเลี้ยงวัวด้วยจึงมีสูตรอาหารวัวเพื่อลดต้นทุน ในช่วงหน้าแล้ง โดยใช้ขี้เค้กปาล์มและกากน้ำตาล เพิ่มความหอมหวานให้กับฟางแห้งทำให้วัวกินหญ้าแห้งได้มากขึ้น และอีกสูตรสำหรับหมู การทำอาหารหมูเพื่อลดต้นทุน ซึ่งมีข้าวต้มหรือเศษอาหารหยวกกล้วยสับ ปลาป่น ซึ่งวัตถุดิบหาได้ทั่วไปตามบ้านเรือน มีคุณค่าทางโปรตีนสูงทำให้หมูมีความเจริญเติบโตเร็ว สุขภาพสมบูรณ์และแข็งแรง และอีกทั้งป้าจำเนียรก็ยังนำมูลสัตว์ที่ตัวเองเลี้ยงมาใส่ให้กับผักสวนครัว ด้วยความสามารถและความรอบรู้ของป้าจำเนียรและครอบครัว ต่อสู้จนมาตั้งเป็นหนำควายฟาร์ม และเป็นที่รู้จักกันต่อๆมา และมีหน่วยงานต่างๆเข้ามาดูงานกันอย่างไม่ขาดสาย

ด้วยป้าจำเนียรเป็นคนที่มีความพยายามและมุ่งเน้นการเลี้ยงสัตว์และลดต้นทุน และหาแนวทางในการเลี้ยงสัตว์แต่ละประเภท ใช้วิธีแบบพื้นบ้าน จนได้จัดตั้งเป็นหนำควายฟาร์มของป้าจำเนียร กาญจนพรหม ซึ่งเป็นฟาร์มที่ปราศจากสารเคมี ป้าจำเนียรกล่าวว่าการเลี้ยงสัตว์หรือทำอะไรก็ตามด้วยสารเคมี เป็นสิ่งที่อันตรายต่อชีวิต และจะทำลายวิถีชีวิตการเลี้ยงสัตว์แบบดั้งเดิม

ห้องเรียนสำหรับเกษตรกร

เกียรติประวัติและผลงาน

จากการทำสวนยางพารา จนได้พลิกผันตัวมาเป็นเจ้าของหนำควายฟาร์มเลี้ยงสัตว์แบบผสมผสาน และได้เป็นวิทยากรในการบรรยายให้ความรู้ทางด้านการเกษตร และได้เปิดฟาร์มเป็นห้องเรียนสำหรับนักศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในจังหวัดตรัง

รางวัลเชิดชูเกียรติที่เคยได้รับ
- ปี 2553 รางวัลชนะเลิศ โครงการเครือข่ายการเรียนรู้สัตว์ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง สำนักงานปศุสัตว์เขต 9
- ปี 2550 ผู้นำสตรีอาสาพัฒนาดีเด่น ด้านเศรษฐกิจพอเพียง ระดับจังหวัด
- ปี 2549 รางวัลชนะเลิศ การแก้ไขปัญหาความยากจน โดยสำนักพัฒนาชุมชน ระดับจังหวัด
- ปี 2547 เป็นผู้นำอาสาพัฒนาชุมชนดีเด่น ระดับอำเภอ
- เกษตรกรเลี้ยงวัว สำนักงานปศุสัตว์เขต 8
- ปราชญ์ชาวบ้าน ด้านประมง

พยายามทำในสิ่งที่เรามี แล้วจะเป็นเกษตรที่ยั่งยืน