"ลำพอง ภู่วงศ์ : ชาวนา...ผู้ปลูกข้าวให้ชาวนา"

ปลูกข้าวในอดีต...

เมื่อก่อนการทำนา ไม่มีรถ ไม่มีเทคโนโลยีช่วยแบบทุกวันนี้ กว่าจะเกี่ยวกันได้ต้องใช้คนเกี่ยว ใช้แรงงานคน แรงงานวัวควายทั้งนั้น สมัยนี้ใช้เทคโนโลยีช่วย สมัยก่อน พอเกี่ยวเสร็จ ก็ต้องเอามาหอบแล้วก็เอามารูด กว่าจะเสร็จแต่ละขั้นตอนนั้นช้า แต่เดี๋ยวนี้ไม่ถึงชั่วโมงก็เสร็จ เอารถไถลง ห้าไร่ภายในชั่วโมงเดียวเสร็จแล้ว มันไวกว่ากันมาก

แต่ปัญหาของการทำนาตอนนี้ คือ ข้าวราคาถูก เราก็ต้องลดต้นทุนลงให้ได้ สิ่งที่ทำให้ท้อคือเรื่องของราคา เพราะว่าถ้าราคาดีเราก็อยากทำ แต่พอราคาไม่ค่อยดีชาวนาก็ชักจะถอยแล้ว แต่ถ้าถอยไปก็ไม่รู้ว่าจะทำอะไร เพราะมีอาชีพทำนา ก็ต้องหาอาชีพเสริมอย่างอื่น เช่นตอนนี้ คุณลำพองก็ทำเผือก ปลูกถั่วเหลือง และพืชอีกหลากหลายชนิดเป็นอาชีพเสริม เพื่อจะได้มีเงินหมุนเวียน

จากที่กล่าวมา ทำให้เห็นว่าในการทำงานมักมีอุปสรรคเสมอ จากเรื่องนี้ มาเรื่องนี้ เปลี่ยนไปตามวาระ สำคัญที่ต้องพร้อมที่จะปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ ต้องยืดหยุ่น หมั่นศึกษาหาความรู้ใหม่ ๆ ให้ทันการเปลี่ยนแปลงเสมอ เพื่อที่จะรับตัวอยู่บนโลกนี้ได้อย่างงดงาม

ทำเชิงเดี่ยวมาก่อน....

ก่อนจะประสบความสำเร็จกับการทำนา เพื่อจำหน่ายข้าวพันธุ์อย่างทุกวันนี้คุณลำพองทำเกษตรกรรมในรูปแบบเชิงเดี่ยว ทำนาเพียงอย่างเดียว ไม่มีการปลูกพืชผสมผสานอื่นๆร่วมด้วย อีกทั้งการทำนายังพึ่งพาเพียงแต่ปุ๋ยเคมีและยาฆ่าแมลงอีกด้วย ทำให้ต้นทุนในการทำนา เพิ่มสูงขึ้น จึงทำให้การทำนานั้นขาดทุน

เมื่อประสบกับปัญหาขาดทุน คุณลำพองจึงเริ่มต้นที่จะศึกษาเพื่อหาทางเลือกในการทำการเกษตรในรูปแบบใหม่ จึงได้เข้าอบรมกับหน่วยงานต่าง ๆ เพื่อนำความรู้มาพัฒนาการทำนาของตน คุณลำพองจึงได้นำความรู้ที่ไปฝึกอบรมมาทำการพัฒนานาของตนด้วยการปรับรูปแบบการทำนา จากเดิมที่ทำนาเพียงเพื่อขายข้าวเปลือก ได้ปรับเปลี่ยนมาทำนามาเพื่อขายเมล็ดพันธุ์ หลังจากที่คุณลำพองปรับเปลี่ยนวิธีการทำนามาเป็นทำนาเพื่อจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ คุณลำพองประสบความสำเร็จเป็นอย่างมากจากการขายเมล็ดพันธุ์ข้าว กข. 57. ที่ได้รับความนิยมและมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งในจังหวัดชัยนาท

ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว...

คุณลำพองทำนามาหลายปีแล้ว เมื่อก่อนทำนาปกติทั่วไป ก่อนจะเปลี่ยนมาทำเมล็ดพันธ์ข้าว ทำนาข้าวเป็นอาชีพหลัก และปลูกผักเป็นอาชีพเสริม ตอนนี้ก็มีปลูกเผือก ลงเผือกไปแล้ว 4,000 กว่าต้น

เดิมคุณลำพองขายข้าวให้โรงสีเป็นปกติ แต่ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2522 ที่ชัยนาทดังเรื่องพันธ์ข้าว มีการตั้งกลุ่มที่ตำบลของคุณลำพอง เริ่มมีกลุ่มหมู่ 12 ของคุณลำพองเอง และทำเมล็ดพันธุ์ตั้งแต่นั้นมา พอคนเริ่มรู้จัก ก็มีคนมากว้านซื้อเรื่อย ๆ ก็ทำตามเขาไป เพราะราคาที่ได้จะแพงกว่าขายธรรมดา ประมาณ 1,500 – 2,000 บาทต่อตัน

ความแตกต่างระหว่างทำข้าวธรรมดา กับทำข้าวขายเมล็ดพันธุ์นั้น ต่างกันที่ข้าวพันธุ์เราต้องดูแลตั้งแต่เมล็ดเลย ต้องใช้วิธีดำนา แล้วก็เก็บข้าวปน ไม่ให้มีข้าวปน อย่างข้าวพันธุ์แต่ละพันธุ์ต้องดูแล คือถ้าดำมันดูแลง่าย มันมีระยะห่างแต่ละแถว เราเก็บข้าวปนง่าย ดูแลง่าย การดูแลรักษาอื่นๆมันก็เหมือนข้าวทั่วไป ตอนนี้ราคาอยู่ที่ 8,500 บาทต่อตัน ที่คุณลำพองทำตอนนี้มี พันธุ์ กข41 กข47 ปทุมธานี1 บนพื้นที่ 20 กว่าไร่ ปีหนึ่งทำนา 3 รอบ โดยใช้น้ำจากชลประทาน และน้ำใต้ดิน และมีน้ำบาดาลด้วย

การทำนา ทำการเกษตร สิ่งที่สำคัญสุดคือ ต้องมีตลาด ตอนนี้ตลาดของคุณลำพองอยู่ที่สุพรรณบุรี ที่ชัยนาทก็มี 60 กว่าร้านค้าที่รับซื้อเมล็ดพันธุ์ คุณลำพองจะมีลูกค้าที่รับซื้อประจำอยู่ โดยรายรับรอบหนึ่งหักต้นทุนแล้วจะได้ 2,000 บาทต่อไร่ ทำรอบหนึ่งก็ 20 กว่าไร่ ที่นี่จะทำนาต่อเนื่องตลอดเวลา มีดำมีเกี่ยวต่อเนื่องตลอด ปีหนึ่งทำ 3 ครั้ง เดือนธันวาคมก็จะเกี่ยวแล้ว รอบหนึ่งประมาณ 4 เดือน พอทำธันวาคมเสร็จ ก็ทำเมษายน มันก็จะไปเกี่ยวปลายสิงหาคมต่อกันยายน พอกันยายนทำเสร็จก็มาเกี่ยวธันวาคม ก็จะวนกลับมา ถ้าดำ เราใช้รถเกี่ยว พอเกี่ยวเสร็จ หลังจากนั้น 3 ก็ไถซัง ตีดินดำได้อีกแล้ว จะเป็นลักษณะนี้ เขาถึงว่าที่นี่ทำนาไม่หยุด มาที่นี่สามารถดูได้ในวันเดียว มีทั้งดำ ทั้งเกี่ยว ทั้งหว่าน เพราะเขาทำไม่พร้อมกัน เพราะที่นี่เขาไม่ได้รอน้ำชลประทานอย่างเดียว มีน้ำใต้ดิน เป็นแหล่งข่าวปลูกส่ง มีบ้านหนึ่งส่งไปถึงพัทลุง สงขลาเลยทีเดียว

คุณลำพอง สู้วงศ์ บ้านเลขที่ 228 หมู่ 8 ตำบลนางเลิง อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท